W ostatnich latach wprowadzenie biosymilarnych leków biologicznych, takich jak biosymilar natalizumab (biosim-NTZ), zrewolucjonizowało terapię stwardnienia rozsianego (MS). Biosym-NTZ, będący pierwszym biosymilarem monoclonalnego przeciwciała do referencyjnego natalizumabu (ref-NTZ), został zatwierdzony przez FDA oraz EMA w 2023 roku. Nowe badania naukowe dostarczają istotnych informacji na temat profilu immunogenności biosymilara w porównaniu do leku referencyjnego, co ma kluczowe znaczenie dla jego zastosowania w praktyce klinicznej.
Badania kliniczne i metodyka oceny immunogenności
Immunogenność biosim-NTZ została oceniona w ramach dwóch kluczowych badań klinicznych: badania Antelope, które dotyczyło pacjentów z nawracającą postacią MS (RRMS), oraz badania farmakokinetyczno-farmakodynamicznego (PK/PD) przeprowadzonego wśród zdrowych ochotników. W badaniu Antelope, 264 pacjentów z RRMS otrzymywało infuzje co 4 tygodnie przez 48 tygodni, a następnie analizowano występowanie przeciwciał przeciwko lekowi (ADA) oraz przeciwciał neutralizujących (NAb).
Wyniki badania Antelope
Wyniki badania Antelope wykazały, że częstość występowania ADA wynosiła 79,4% w grupie biosim-NTZ w porównaniu do 73,7% w grupie EU-ref-NTZ. W przypadku NAb wyniki były podobne: 68,7% dla biosim-NTZ i 66,2% dla EU-ref-NTZ. Titery ADA były zgodne w obu grupach przez cały okres badania, co sugeruje, że biosim-NTZ nie różni się istotnie od leku referencyjnego pod względem immunogenności.
Wyniki badania PK/PD
W badaniu PK/PD, które obejmowało 450 zdrowych ochotników, również nie stwierdzono znaczących różnic w dynamice odpowiedzi ADA/NAb pomiędzy grupami. Ogólna częstość występowania ADA wynosiła 87,2% dla biosim-NTZ, 92,0% dla US-ref-NTZ oraz 86,8% dla EU-ref-NTZ. Titery ADA w czasie również były podobne, co potwierdza zgodność profilu immunogenności.
Analiza bezpieczeństwa i skuteczności
Analizując bezpieczeństwo, badanie Antelope wykazało niską częstość występowania reakcji związanych z infuzją (IRR). Spośród 15 zgłoszonych przypadków, 10 miało miejsce w grupie biosim-NTZ. Nie zaobserwowano żadnych przypadków progresywnej multifokalnej leukoencefalopatii (PML), co jest istotnym punktem w kontekście bezpieczeństwa stosowania natalizumabu.
Podsumowanie wyników badań
Wyniki obu badań potwierdzają, że biosim-NTZ ma profil immunogenności zgodny z ref-NTZ. Przeprowadzono szczegółowe analizy, które wykazały, że zmiana leczenia z EU-ref-NTZ na biosim-NTZ nie miała wpływu na odpowiedź immunologiczną ani na wyniki kliniczne pacjentów. Dodatkowo, zarówno w badaniach klinicznych, jak i w analizach farmakokinetycznych nie stwierdzono istotnych różnic w skuteczności leczenia.
Dyskusja i wnioski
Obecne badania dostarczają solidnych dowodów na to, że biosim-NTZ jest bezpiecznym i skutecznym alternatywnym leczeniem dla pacjentów z RRMS, z profilem immunogenności porównywalnym do leku referencyjnego. W związku z tym, biosymilar ten może stanowić ważny krok w kierunku zwiększenia dostępności skutecznych terapii dla pacjentów z tą przewlekłą chorobą.
Bibliografia
Chamberlain Paul, Hemmer Bernhard, Höfler Josef, Wessels Hendrik, von Richter Oliver, Hornuss Cyrill, Poetzl Johann and Roth Karsten. Comparative immunogenicity assessment of biosimilar natalizumab to its reference medicine: a matching immunogenicity profile. Frontiers in Immunology 2024, 15(), 593-600. DOI: https://doi.org/10.3389/fimmu.2024.1414304.
